همه بوستر پمپ ها در بخشهای خانگی، صنعتی و کشاورزی با تمام تفاوت ها، کارکرد مشابهی دارند. یک بوستر پمپ و تمام اجزای آن- که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت- از طریق مصرف انرژی فشار لازم را به سیال (معمولاً آب) در زمان مورد نیاز ایجاد کرده و از طریق سیستم لوله کشی به مصرف کننده نهایی تحویل می‌دهند.
در این نوشتار پس از معرفی اجزای مختلف بوسترها، دو شیوه مرسوم در نصب و راه اندازی پمپ‌های خانگی را معرفی خواهیم کرد:
1- الکتروپمپ
پمپ- الکتروپمپ یا واترپمپ- از دو قسمت الکتروموتور و پمپ تشکیل شده است. وظیفه الکتروموتور تبدیل انرژی برق و چرخاندن شفت پمپ می باشد. پروانه پمپ پس از به گردش در آمدن ایجاد فشار منفی (مکش) در سمت ورودی و فشار مثبت (دهش) در سمت خروجی می‌کند.
الکتروپمپ ها با مشخصات و ویژگی ها مختلفی عرضه می‌شوند. از جمله میزان هد خروجی (حداقل و حداکثر ارتفاعی که آب را پمپاژ می‌کنند)، دبی (میزان خروجی آب در واحد زمان مثلا لیتر بر دقیقه)، توان مصرفی، قطر لوله ورودی و خروجی، جنس پروانه (مهم در صنایع غذایی).
2- ست کنترل، کلید اتوماتیک (pressure switch)
جهت فرمان دادن به الکتروپمپ جهت خاموش و روشن شدن، از ست کنترل ها و یا کلید اتوماتیک (کلید فشار) استفاده می‌شود و نقش یک کلید خاموش و روشن شدن را به صورت خودکار ایفا می‌کند. استفاده از این وسیله موجب جلوگیری از روشن ماندن یکسره الکتروپمپ‌ها شده و در نتیجه کاهش مصرف برق و جلوگیری از فشار آمدن به سیستم را در بر خواهد داشت.
ست کنترلرها در خروجی پمپ (حداقل 1 متر فاصله با لوله خروجی پمپ باید داشته باشد) و عموماً به صورت افقی نصب می‌شوند. داخل ست کنترل یک برد الکترونیکی قرار دارد که با باز کردن شیر آب و درنتیجه کاهش فشار داخل سیستم لوله کشی فرمان روشن شدن پمپ صادر و پس از بستن شیر آب و در نتیجه افزایش فشار داخل لوله، تایمر برد عمل کرده و پمپ را خاموش می‌کند. از معایب ست کنترلرها میتوان به دقت پایین در فعال کردن پمپ نام برد. همچنین فشار اولیه ورودی نباید از مقدار مشخصی پایین باشد در غیر اینصورت پمپ را فعال نخواهد کرد. اما این روش نصب مزایایی هم دارد که از جمله می توان به فعال نکردن آب در زمان قطعی آب و عدم نیاز به نصب منبع تحت فشار و سایر قطعات جانبی اشاره کرد. در نتیجه هزینه نصب و راه اندازی را کاهش می‌دهد.
در مقابل کلیدهای اتوماتیک یا کلید فشار (pressure switch) هستند که تماماً مکانیکی بوده و مدار الکترونیکی در آن ها قرار ندارد. همانطور که در مورد ست کنترل‌ها گفتیم، مدتی پس از بستن شیر آب از طریق تایمر پمپ را خاموش می‌کند؛ اما در کلید اتوماتیک‌ها اینگونه نیست و بلافاصله پس از بالارفتن فشار آب پمپ را خاموش می‌کند. جهت جلوگیری از خاموش و روشن شدن مکرر پمپ و تغییر فشار مکرر آب خروجی، از منبع تحت فشار استفاده می شود. مدت زمانی که شیر آب بسته می‌شود تا پمپ خاموش شود، آب پمپاژ شده به سیستم وارد منبع شده و در آنجا با فشار مطلوب ذخیره می‌شود. پس از باز کردن شیر و استفاده کم از آب (مثلاً پرکردن یک لیوان) آب موجود در منبع خارج می شود و در صورت تداوم استفاده از آب و کاهش فشار سیستم، کلید اتوماتیک فرمان داده و پمپ روشن می‌شود. در این سیستم، با استفاده از متعلقات بیشتر، هزینه نصب بالاتر می‌رود، اما مزایایی همچون قابلیت تنظیم حداقل و حداکثر فشار سیستم وجود دارد. به علاوه استهلاک پمپ از طریق کاهش تعداد دفعات روشن و خاموش شدن‌ها کمتر می‌شود.
3- منبع تحت فشار
منبع تحت فشار در یک سیستم افزایش و انتقال فشار آب (در صورت نصب با کلید اتوماتیک) نقش کلیدی دارد. همانطور که در قسمت قبل گفتیم، یک منبع تحت فشار وظیفه ذخیره موقت آب را برعهده دارد و از خاموش و روشن شدن مکرر پمپ مخصوصاً در مواقعی که مصرف آب پایین است، جلوگیری می‌کند.
ساختمان منبع تحت فشار ساده بوده و بر اساس متراکم شدن مداوم هوا و ایجاد فشار آب کار می‌کند. بدین صورت که در قسمت بالای منبع هوای متراکم و در قسمت پایین آب قرار داشته و حد فاصل این دو سیال، یک تیوب تعبیه می‌شود که با عملکرد دیافراگمی و ارتجاعی، موجب ارتباط فشاری می‌شود. در واقع تیوب به لوله آب پایین منبع وصل است و از طریق آن منبسط می‌شود و در مقابل فشار باد بالای منبع نیز تیوب را احاطه کرده و به آن فشار می آورد.
مطابق شکل زیر، عملکرد منبع در چهار مرحله انجام می‌شود:
در مرحله اول کل منبع از هوای فشرده در حدود 30 پاسکال پر شده است و تیوب در حداقل اندازه خود قرار دارد. در واقع هنگامی که یک منبع نو خریداری می‌کنید، در همین حدود در کارخانه باد شده است.
در مرحله دوم در اثر کارکرد پمپ، آب از طریق لوله زیرین منبع وارد منبع شده و هوا را متراکم تر می‌کند. این عمل همچنان ادامه می‌یابد و تیوب به مرور بزرگتر و پرآب تر شده و فشار باد نیز افزایش می‌یابد.
در مرحله سوم فشار هوا به حدود 50 پاسکال می‌رسد و منبع در حداکثر ظرفیت خود آب ذخیره کرده است.
در مرحله چهارم الکتروپمپ از طریق کلید اتوماتیک خاموش می‌شود و آب ذخیره شده آماده برگشت به سیستم لوله کشی ساختمان است. در این حالت پس از مصرف آب ذخیره شده در منبع و در نتیجه کاهش فشار سیستم، مجدداً کلید اتوماتیک فرمان روشن شدن پمپ را می‌دهد و این سیکل ادامه می‌یابد.
واضح است که برای مصارف کم، مثل پرکردن یک لیوان آب، سیستم از آب داخل منبع تأمین می‌شود و عملاً باعث روشن شدن پمپ نمی‌شود. در نتیجه کاهش استهلاک پمپ در برخواهد داشت. هرچقدر منبع تحت فشار بزرگتر باشد، میزان آب ذخیره شده در آن بیشتر بوده و خاموش و روشن شدن پمپ کمتر می‌شود.
4- سایر متعلقات و لوازم
برای راه اندازی بوستر علاوه بر مواردی که اشاره کردیم، به درجه فشار (ست کنترل ها گیج فشار دارند)، پنج راهی (در سیستم نصب با منبع و کلید اتومات) هم نیاز است.
اگر در زمینه خرید پمپ آب خانگی نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید با ما تماس بگیرید.
برای دیدن موجودی و قیمت الکتروپمپ ها اینجا را ببینید.
برای دیدن موجودی و قیمت ست کنترل ها و کلیدهای اتوماتیک اینجا را ببینید.
و برای دیدن موجودی و قیمت منبع های تحت فشار آب اینجا را ببینید.
